De Amsterdamse Waterleidingduinen, gelegen in de provincie Noord-Holland in Nederland, zijn een van de oudste waterleidinggebieden van ons land. Deze duinen dienen niet alleen als een belangrijk natuurreservaat, maar ook als een cruciale bron van drinkwater voor de regio Amsterdam.
Waar liggen de Amsterdamse Waterleidingduinen?
Verscholen tussen Zandvoort en Langevelderslag in Noordwijk strekt zich een uitgestrekt natuurgebied uit dat zijn gelijke niet kent in Nederland – de Amsterdamse Waterleidingduinen. Met zijn weidse landschappen, gevarieerde flora en fauna en de mogelijkheid om buiten de gebaande paden te treden, is dit een ware oase voor natuurliefhebbers en wandelaars van alle leeftijden.
Wat is er te doen
Naast dat je hier heerlijk kunt wandelen in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Kun je ook een overvloed aan wilde dieren spotten. waaronder het prachtige damhert. Deze majestueuze dieren, bekend om hun elegante gewei en gracieuze verschijning, zijn een van de meest opvallende bewoners van het gebied. Het is knap als je tijdens je wandeling er geen eentje tegenkomt!
Damherten
In de Amsterdamse Waterleidingduinen vind je de grootste populatie damherten van Nederland. Terwijl in veel bossen en natuurgebieden herten zich vaak schuw en verborgen houden. Is het hier anders. Het is hier knap als je niet een aantal damherten voorbij hebt zien lopen of lekker hebt zien liggen.
Waar kun je de damherten vinden in het gebied?
Je kunt ze overal zien. Ze lopen in het duingebied, en in het bosgebied. Wij parkeren meestal bij Zilk en daar zie je ze meteen al meestal op de parkeerplaats. Welke ingang (er zijn er vier) je ook neemt … Je komt ze zeker tegen.
Dit maakt de Amsterdamse Waterleidingduinen zo bijzonder voor ons. Ondanks dat de herten redelijk dichtbij zijn en je ze goed kunt zien. Houden ze wel van gepaste afstand en als je te dichtbij komt gaan ze wel weg.
Vossen
Voor spotten van een vos in de Amsterdamse Waterleidingduinen heb je een beetje geluk of heel veel geduld. Ze worden dagelijks gespot in het gebied en zijn verspreid over verschillende plekken. Echter, de beste kans om een vos te zien, of zelfs meerdere vossen, heb je op het punt waar de Strandweg overgaat in de Duizendmeterweg.
Je zult meteen weten dat je in de buurt bent. Daar zul je veel fotografen lopen/liggen. In dit natuurgebied lopen opvallend veel fotografen. Voor de damherten, vossen, zandhagedissen en voor de boomkikkers.
De vossen zijn vooral in de ochtend of aan het einde van de middag het meest actief. Geduld is hierbij zeker een schone zaak. De vossen komen regelmatig uit hun hol om te eten of te spelen.
Het spreekt voor zich, zou je zeggen, maar voer de vossen niet. Helaas gebeurt dit toch regelmatig, alles voor de perfecte foto. Voor de vossen is dit niet wenselijk. Er staan dan ook hoge boetes op het voeren van de vossen.
Boomkikkers
Hier zitten ook boomkikkers op een bepaald stukje. Hoewel boomkikkers van nature niet voorkomen in Nederland, zijn ze toch te vinden in dit gebied. Het is waarschijnlijk dat ze door menselijk toedoen zijn geïntroduceerd. In Limburg zijn ook op bepaalde plekken boomkikkers te vinden, die daar door het gebied zelf zijn uitgezet.
Om boomkikkers te zien, moet je op de juiste plek zijn en de omstandigheden moeten gunstig zijn. Ze laten zich meestal alleen zien als de zon schijnt of als het warm is buiten. Deze kleine groene amfibieën zijn goede verstoppers, je moet dus goed kijken om ze te kunnen zien.
Zandhagedissen in de Amsterdamse Waterleidingduinen
Je kunt hier ook zandhagedissen spotten. Wij hebben ze voornamelijk gezien bij ingang de Zilk, in de heide. Om ze te zien, moet je wel goed in het zand of de duinen kijken, want als je gewoon loopt, loop je het risico ze te missen. Ze zijn ook nog eens razendsnel, en zodra ze je zien aankomen, duiken ze meteen weer weg. Sommige exemplaren zijn wat groter en daardoor beter zichtbaar. Ze zijn prachtig om te zien, met een felgroene kop en een lichaam dat varieert van donkerbruin tot zwart.
Het is een vrij zeldzaam diertje om te spotten, wat verklaart waarom ze op de Rode Lijst staan. Tijdens onze bezoeken hebben we ze echter meerdere keren gezien, vooral bij de ingang de Zilk. Als je daar bij de ingang rechtdoor loopt, kom je op een bepaald moment aan je rechterhand langs wat heide en beplanting, en daar zitten ze voornamelijk.
Zandhagedissen leven voornamelijk langs de kust, maar je kunt ze ook vinden op de Veluwe en op de Waddeneilanden, zoals Schiermonnikoog en Texel. Het feit dat ze op verschillende locaties te vinden zijn, benadrukt hun aanpassingsvermogen en hun vermogen om te gedijen in verschillende habitats.
Wandelen in de Amsterdamse Waterleidingduinen
Dit natuurgebied heeft maar liefst 4 ingangen en 24 wandelroutes. Bij elke ingang kun je kiezen uit meerdere routes. Deze routes hebben verschillende afstanden en variëren van 3 kilometer tot de langste van 30 kilometer. Zo kun jezelf bepalen hoever je wil lopen. De routes zijn zeer afwisselend qua natuur.
Geen zin om een route te lopen? Geen probleem, je hier namelijk ook van de paden afwijken. En zo je eigen route lopen (bedenken).
Geweien van de herten zoeken
In april verliezen herten hun gewei. Ze willen er dan graag vanaf, omdat het jeukt. Daarom zie je ze soms langs bomen schuren of heen en weer gaan in bosjes om hun gewei kwijt te raken. Uiteindelijk blijven er twee stompjes over, die vanaf juni weer beginnen aan te groeien. In september zijn de geweien groot en stevig genoeg voor de gevechten tijdens de bronstperiode.
Je mag hier de geweien zoeken en meenemen. De kans is groot dat je in april iets vindt als je op de juiste plekken zoekt. Maar let op, je bent niet de enige die ze zoekt.
De vieringangen van de Amsterdamse Waterleidingduinen
- De Zilk in De Zilk: Joppeweg 1
- Pannelang in Vogelenzang: Vogelenzangseduinweg 2
- De Oase in Vogelenzangl Eerste Leijweg 2; hier bevindt zich het bezoekerscentrum De Oranjekom
- Zandvoorstelaan in Zandvoort; Zandvoortselaan 130
Entree en parkeren bij de Amsterdamse Waterleidingduinen
Het natuurgebied is elke dag geopend tussen zonsopkomst en zonsondergang. Het gebied is niet gratis te bezoeken. De entree is (april 2024) € 1,50 per persoon. Kinderen tot 12 jaar hebben gratis entree. Er zijn bij alle ingangen parkeerplaatsen deze kosten 2 euro. Hou er wel rekening mee, dat het op zomerse dagen erg druk kan zijn en dat de parkeerplaatsen dan zijn vol zijn.
Openbaar vervoer
Het is ook goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Kijk voor tijden en buslijnen op de website van 9292.
Er zijn bushaltes op wandelafstand van de ingangen Zandvoortselaan, Oranjekom/Oase en De Zilk. En let op: naar ingang Panneland is het ongeveer een kilometer lopen vanaf de bushalte aan de Vogelenzangseweg.
Goed om te weten
- Je mag in het gebied alleen wandelen. Fietsen en andere voertuigen zijn hier niet toegestaan. Je mag je ook niet, voortbewegen op rolski’s, skateboards, skeelers, schaatsen. Hier zijn wel uitzonderingen op als je een beperking hebt. Hoe dat zit, kun je hier lezen/
- Honden mogen niet mee het gebied in. Ook niet aan de lijn. De enige uitzondering zijn geleide honden.
- Rolstoel in kinderwagen vriendelijk. Er zijn verharde paden bij de hoofdingangen en er is een rolstoelpad.
- Je mag er niet vliegen met de drone.
- Zwemmen en vissen zijn ook niet toegestaan
Eten bij het pannenkoekenhuis? Ik zeg niet doen!!
Bij ingang de Oase zit ook een pannenkoekenhuis. Echter heb ik hier nu al twee slechte ervaringen. De laatste ervaring is echt niet fijn geweest. We waren hier met z’n drieën. Mijn zoon had iets met patat erbij besteld. Zijn patat werd koud geserveerd en proefde alsof het een tweede keer was opgewarmd. Ik ben hiermee naar de bediening gegaan. Dat meisje voelde meteen aan de patat en zei tegen haar collega dat deze inderdaad erg koud waren. Er werd nieuwe voor mijn zoon klaar gemaakt. Echter was er blijkbaar iemand nogal op zijn teentjes getrapt en de man die het kwam brengen. Gaf nogal een sneer, toen ik daar wat van zei, ging hij uitgebreid de discussie aan. Ik heb hem verzocht ons met rust te laten, maar wat een gast, hij kwam gewoon weer terug. De patat die ervoor terug kwam was wel goed. warm en lekker knapperig.
Bij het afrekenen kregen we een kleine korting voor de patat. Blijkbaar vonden ze dus toch wel dat de patat echt niet goed was. Voor mij was het met de nieuwe al opgelost. Alleen hoe die medewerker reageerde was echt niet oké. Voor mij dus een rede na een tweede slechte ervaring om niet meer terug te komen hier. In de omgeving zijn heel veel leuke restaurantjes waar je heerlijk kunt eten of wat kunt drinken.
